De bijdrage van houtbouw aan een duurzamere gebouwde omgeving is aanzienlijk. Dat blijkt uit onderzoek en praktijkervaringen die manager Eric de Munck van Centrum Hout in dit artikel deelt. Hij legt uit waarom houtbouw een belangrijke schakel is in het behalen van klimaatdoelstellingen, hoe de MPG werkt, welke veranderingen eraan komen en wat we zelf kunnen doen om de voordelen van hout optimaal te benutten.

CO₂-opslag en dubbel effect

Houtbouw draagt direct bij aan CO₂-reductie doordat CO₂ langdurig wordt vastgelegd in hout en houtproducten. “Wat in het hout zit, zit niet in de lucht,” zegt Eric. “En terwijl het hout in gebouwen wordt toegepast, groeit er in het bos alweer nieuw hout. Dus je hebt een dubbel effect: er wordt CO₂ uit de lucht opgenomen én opgeslagen in houttoepassingen.” Daarmee verzacht houtbouw de druk van de CO₂-uitstoot.

Europa stuurt op emissiereductie

Recent onderstreepte het rapport van de Raad  voor de Leefomgeving en Infrastructuur het gebruik van duurzame bouwmaterialen en houtbouw. Volgens Eric liggen de grootste kansen voor houtbouw bij de milieudoelstellingen, vooral op het gebied van CO₂-uitstoot. “In Europa zie je dat CO₂-emissies steeds belangrijker worden. In landen als Frankrijk en Denemarken wordt daar al op gestuurd via plafonds voor gebouwen. In Nederland zit dat nog verhuld in de MPG, maar ook hier gaat het die kant op.”

MPG en de score van houtbouw

De MPG (MilieuPrestatie Gebouwen) is een verplichte berekening volgens het Bouwbesluit. Deze toont aan hoeveel milieubelasting een gebouw veroorzaakt, gebaseerd op alle toegepaste materialen. “Je zet alles wat je in een gebouw gebruikt in een rekentool met milieubelastingcijfers en daar komt een score uit, omgerekend naar euro’s per vierkante meter per jaar.

Blijf je onder de norm (nu €0,80 per m² per jaar), dan kun je een bouwvergunning krijgen. Houtbouw scoort hierin opvallend goed. Recent onderzoek samen met Wageningen University & Research toont aan dat houtskeletbouw gemiddeld 18 tot 25% beter scoort op de MPG en 24 tot 35% voor houtbouw in CLT dan traditionele bouwsystemen als beton of kalkzandsteen.”

Nieuwe regels op komst: MPG of WLC?

Vanaf 2026 verandert de MPG. Er komen meer soorten milieubelasting bij, wat minder gunstig kan uitpakken voor biobased materialen. “We blijven beter scoren dan andere grondstoffen, maar het verschil met de traditionele materialen wordt kleiner,” zegt Eric.

Ondertussen werkt Europa ook aan de invoering van de WLC (Whole Life Carbon), waarbij alléén CO₂ wordt gemeten: zowel uit materialen als uit energiegebruik tijdens het gebruik van een gebouw. Mogelijk gaat deze wetgeving de MPG vervangen. “Vanaf 2028 geldt WLC voor nieuwe bouwwerken groter dan 1000 m², in 2030 ook voor alle nieuwbouw.” Daar zal houtbouw beter scoren is de verwachting.

Innovatie en optimalisatie in houtbouw

Eric ziet volop potentie in houtbouwsystemen. “We bouwen sneller, lichter en duurzamer. Als de vergunningverlening, stikstofproblematiek en netcongestie worden aangepakt, kan houtbouw bovendien een enorme vlucht nemen.” Daarnaast is er nog ruimte voor verdere optimalisatie, vooral in CLT (cross laminated timber), waar nog winst te behalen valt qua materiaalgebruik en prestaties.

Wat kunnen we zelf doen?

Hoewel regelgeving en overheidsbeleid bepalend zijn, is er volgens Eric ook veel dat we zelf kunnen beïnvloeden. “We kunnen technisch verder optimaliseren, samenwerken met de biobased industrie en blijven lobbyen bij overheden en investeerders. En onderwijs speelt een cruciale rol; opleidingen moeten structureel aandacht besteden aan houtbouw. Alleen dan krijgen we op termijn voldoende projectleiders en constructeurs die weten hoe je houtbouw optimaal toepast.”

Tot slot benoemt Eric ook het belang van het netwerk: “De NBVT en Keurmerk HoutbouwersNL kunnen helpen met het overbrengen van kennis. Ook binnen opleidingen kunnen zij bijdragen, bijvoorbeeld via stageplekken en excursies. Want in de praktijk zien hoe iets werkt, blijft het best hangen.”

Blijf voorbereid en benut je voorsprong

“Als sector kennen we de voordelen van houtbouw,” besluit Eric. “De kunst is om die slim te benutten. Vanuit Brussel komen straks meer tools en regels. Laten we zorgen dat we de data op orde hebben en er direct mee aan de slag kunnen. Dan kunnen we als sector echt het verschil maken.”